Tiếng Trung là một trong những ngôn ngữ phổ biến nhất thế giới, được sử dụng bởi hơn 1,4 tỷ người. Tuy nhiên, đối với người Việt, việc học tiếng Trung không hề đơn giản vì sự khác biệt lớn về ngữ pháp, phát âm và chữ viết.
Rất nhiều người học đã mất nhiều thời gian, công sức nhưng vẫn không đạt được kết quả mong muốn — nguyên nhân phần lớn đến từ những sai lầm phổ biến trong quá trình học.
Bài viết này Bầu Trời Á Âu sẽ chỉ ra 10+ sai lầm khi học tiếng Trung mà người học thường mắc phải và gợi ý cách khắc phục hiệu quả giúp bạn tiến bộ nhanh hơn.
1. Không học phát âm ngay từ đầu
Tại sao đây là sai lầm lớn nhất?
Phát âm là nền tảng của mọi ngôn ngữ, đặc biệt với tiếng Trung — nơi thanh điệu (声调 – shēngdiào) quyết định ý nghĩa của từ. Một từ phát âm sai thanh điệu có thể khiến người nghe hiểu nhầm hoàn toàn.
Ví dụ:
- 妈 (mā) – mẹ
- 马 (mǎ) – con ngựa
Nếu bạn không phân biệt được bốn thanh trong tiếng Trung, bạn sẽ không thể nghe hiểu hay nói trôi chảy.
Cách khắc phục
- Bắt đầu học Pinyin (phiên âm) thật kỹ.
- Luyện nghe – nói từng thanh điệu qua video hoặc ứng dụng như Pleco, HelloChinese, Duolingo.
- Ghi âm lại giọng mình và so sánh với người bản xứ.
2. Chỉ học từ vựng riêng lẻ, không theo ngữ cảnh
Sai lầm thường gặp
Nhiều người học thuộc hàng trăm từ vựng nhưng vẫn không thể giao tiếp. Lý do là họ chỉ ghi nhớ từng từ rời rạc, không hiểu cách dùng trong câu.
Cách học đúng
- Học từ vựng theo cụm từ, câu ví dụ, không học đơn lẻ.
- Dùng flashcard (như Anki hoặc Quizlet) có ví dụ ngữ cảnh thật.
- Tự đặt câu với từ mới, giúp ghi nhớ lâu hơn.
Ví dụ:
- 今天下雨。→ Hôm nay trời mưa.
Thay vì chỉ học từ “雨 (yǔ)” – mưa.
3. Bỏ qua ngữ pháp cơ bản
Vì sao ngữ pháp quan trọng
Nhiều người nghĩ tiếng Trung không có ngữ pháp phức tạp như tiếng Anh, nên chỉ học nói mà không cần học cấu trúc câu. Kết quả là nói sai trật tự từ, người bản xứ khó hiểu.
Ví dụ sai:
❌ 我喜欢很猫 (tôi thích rất mèo)
✅ 我很喜欢猫 (tôi rất thích mèo)
Cách khắc phục
- Học kỹ trật tự câu trong tiếng Trung: Chủ ngữ – Trạng ngữ – Động từ – Tân ngữ.
- Ghi nhớ các cấu trúc thường gặp:
- 因为…所以… (vì… nên…)
- 虽然…但是… (mặc dù… nhưng…)
- Thực hành viết câu hằng ngày thay vì chỉ đọc.
4. Không luyện nghe thường xuyên
Hậu quả của việc bỏ qua kỹ năng nghe
Tiếng Trung là ngôn ngữ có thanh điệu, tốc độ nói và giọng vùng miền khác nhau. Nếu không luyện nghe từ đầu, bạn sẽ rất khó bắt nhịp khi giao tiếp thật.
Cách cải thiện kỹ năng nghe
- Nghe mỗi ngày 15–30 phút qua phim, podcast, hoặc bài hát Trung.
- Chọn nguồn chậm – dễ hiểu – có phụ đề.
- Sau khi quen, nghe không phụ đề để rèn phản xạ.
>>>Bạn có thể tham khảo tại Một số lỗi sai phổ biến khi học tiếng Trung và cách cải thiện
5. Học không kiên trì, dễ nản
Thực tế
Học tiếng Trung cần thời gian dài. Nhiều người bỏ cuộc chỉ sau vài tháng vì thấy không tiến bộ.
Giải pháp
- Đặt mục tiêu nhỏ (ví dụ: mỗi ngày học 5 từ mới).
- Theo dõi quá trình học để thấy sự cải thiện.
- Tham gia nhóm học hoặc trung tâm để duy trì động lực.
6. Chỉ học qua sách, không áp dụng thực tế
Vì sao học “chay” không hiệu quả
Ngôn ngữ chỉ thực sự “sống” khi bạn sử dụng nó. Nếu chỉ đọc và viết mà không nói hoặc nghe, bạn sẽ nhanh quên.
Cách khắc phục
- Tham gia lớp hội thoại tiếng Trung hoặc học qua online meeting.
- Kết bạn với người Trung trên ứng dụng như HelloTalk hoặc Tandem.
- Viết nhật ký ngắn mỗi ngày bằng tiếng Trung.
7. Không học bộ thủ khi học chữ Hán
Vì sao bộ thủ quan trọng
Bộ thủ là “xương sống” của chữ Hán. Hiểu bộ thủ giúp bạn đoán nghĩa, nhớ chữ nhanh hơn, và dễ viết đúng.
Ví dụ:
- 氵 (tam chấm thủy) thường liên quan đến nước → 河 (sông), 海 (biển).
- 扌 (tay) thường liên quan đến hành động → 打 (đánh), 抓 (nắm).
Cách học thông minh
- Học 10–20 bộ thủ thông dụng đầu tiên.
- Gắn bộ thủ với hình ảnh hoặc câu chuyện.
- Thực hành viết tay giúp ghi nhớ lâu.
8. Nhầm lẫn giữa chữ giản thể và phồn thể
Giải thích
Chữ giản thể (简体字) được dùng ở Trung Quốc đại lục, trong khi chữ phồn thể (繁体字) phổ biến ở Đài Loan và Hồng Kông. Một số người học không xác định rõ mục tiêu nên học lẫn lộn hai loại chữ.
Cách khắc phục
- Xác định mục tiêu học: giao tiếp, du học, làm việc ở đâu.
- Nếu học tiếng Trung phổ thông → nên học giản thể.
- Khi đã vững, có thể mở rộng sang phồn thể để đọc tài liệu sâu hơn.
9. Phụ thuộc quá nhiều vào dịch tiếng Việt
Vì sao nên hạn chế dịch
Khi luôn dịch mọi câu sang tiếng Việt, bạn sẽ mất phản xạ tư duy bằng tiếng Trung.
Điều này khiến khả năng giao tiếp bị chậm và thiếu tự nhiên.
Cách rèn luyện
- Đọc hiểu trực tiếp bằng tiếng Trung, đoán nghĩa qua ngữ cảnh.
- Viết lại câu bằng từ khác cùng nghĩa.
- Dần loại bỏ thói quen dịch từng từ.
10. Không ôn lại kiến thức cũ
Sai lầm phổ biến
Rất nhiều người chỉ học mới mà quên ôn lại cũ. Hậu quả là “học hôm nay, quên ngày mai”.
Phương pháp ôn hiệu quả
- Áp dụng spaced repetition (ôn theo khoảng thời gian giãn cách).
- Dùng ứng dụng hỗ trợ như Anki hoặc Memrise.
- Mỗi tuần dành 1 buổi tổng hợp lại kiến thức cũ.
11. Học theo cảm hứng, không có kế hoạch rõ ràng
Hậu quả
Không có lộ trình học rõ ràng sẽ khiến bạn dễ mất phương hướng, bỏ lỡ các kỹ năng quan trọng.
Cách xây dựng lộ trình học
- Giai đoạn 1: Làm quen phát âm, Pinyin, thanh điệu.
- Giai đoạn 2: Học ngữ pháp và từ vựng cơ bản.
- Giai đoạn 3: Luyện nghe – nói – đọc – viết thực hành.
- Giai đoạn 4: Ôn tập và mở rộng chủ đề nâng cao.
12. Thiếu môi trường học tiếng Trung
Giải pháp
- Tạo môi trường “Trung ngữ hóa” quanh bạn: đổi ngôn ngữ điện thoại, xem phim Trung, nghe nhạc Trung.
- Tham gia câu lạc bộ tiếng Trung hoặc lớp học offline.
- Theo dõi các kênh YouTube dạy tiếng Trung để luyện tai hàng ngày.
Kết luận
Học tiếng Trung không khó, cái khó là kiên trì và chọn đúng phương pháp.
Tránh những sai lầm phổ biến ở trên và áp dụng chiến lược học thông minh, bạn sẽ thấy trình độ của mình tiến bộ rõ rệt chỉ sau vài tháng.
Hãy nhớ: Học đúng từ đầu sẽ tiết kiệm hàng năm trời công sức.
